Programma
Divertimento in D KV 136 Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Allegro, Andante, Presto
Sancta Maria, Mater Dei KV 273 Wolfgang Amadeus Mozart
Ave Verum Corpus KV 618 Wolfgang Amadeus Mozart
Christe, du Lamm Gottes Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)
Kleine Suite Opus 15 Ruud Koumans (1929-2017)
Allegro, Andante, Hornpipe (allegro), Tarantella (presto)
Due Madrigalli Hendrik Andriessen (1892-1981)
Che debbo far – Evviva Bacco
Toelichting
Divertimento in D KV 136. Wolfgang Amadeus Mozart schreef dit divertimento in 1772, net 16 jaar oud, in Salzburg. Mozart schreef divertimento’s als
gebruiksmuziek voor allerlei gelegenheden. Het is als verstrooiing bedoelde muziek, luchthartig, niet al te serieus. De titel van het werk is overigens door een
latere kopiist aangebracht. Of Mozart het als een divertimento of toch iets serieuzer als een van zijn eerste symfonietjes of zelfs als strijkkwartet had gedacht,
blijft onbekend. In elk geval is het nu nog een van zijn meest geliefde werken.
Sancta Maria, Mater Dei KV 273. Deze akte (Heilige Maria, moeder van God) is een daad van toewijding geschreven door W.A. Mozart. Hij componeerde
deze akte in 8 september 1777 voor het feest van de geboorte van de Heilige Maagd. Vlak daarvoor had hij Salzburg verlaten nadat hij gevraagd had aan de
aartsbisschop van Colleredo om hem en zijn vader Leopold toe te staan hun inkomen elders te verdienen. De aartsbisschop ontsloeg vervolgens hen beiden,
waar hij later spijt van kreeg. Leopold kreeg zijn functie van plaatsvervangend Kapelmeester terug. Maar Mozart ging samen met zijn moeder op weg naar
Augsburg, Mannheim en Parijs, waar zijn moeder stierf.
Ave Verum Corpus KV 618. Het Ave Verum Corpus (gegroet waarachtig lichaam) van W.A. Mozart is een korte eucharistische hymne die door
verschillende componisten op muziek is gezet. Het dateert uit de 14e eeuw en wordt toegeschreven aan Paus Innocentius VI. Het is de laatste compositie die
Mozart voor de kerk schreef en 6 maanden voor zijn dood. Hij droeg het op aan Anton Stoll, een vriend van hem en Haydn, kerkmusicus in Baden bij Wenen.
Het motet is gecomponeerd voor het feest van Corpus Christi.
Christe, du Lamm Gottes. Felix Mendelssohn-Bartholdy was een groot bewonderaar van Bach en voor dit stuk heeft Mendelssohn gekeken hoe Bach zijn
cantates schreef. Ook de wisselwerking tussen dissonant en consonant, spanning en ontspanning, arsis en thesis die zo kenmerkend zijn voor de barok en Bach
zien wij terug bij Mendelssohn. Het koor zingt 3 maal dezelfde tekst, maar na een milde opening, krijgt de smeekbede om vrede in het fugatisch middendeel
een geestdriftige, bijna wanhopige lading. Daarna keert de rust terug en krijgt het “gib uns deinen Frieden” alsnog een gewelddadige warmte.
Kleine Suite voor strijkorkest, opus 15. Ruud Koumans studeerde aan het Haags conservatorium piano, altviool en muziektheorie. Afgezien van enige
compositielessen bij Sem Dresden (1946 en 1948) was Koumans als componist autodidact. Hij woonde in Rijswijk. Onder zijn talrijke werken zijn er onder
meer twee waarmee het Tollens Ensemble een bijzondere band heeft: de Tollens-Symphonie voor strijkorkest, opus 72 uit 1986, en de Kleine Suite uit 1961.
Due Madrigali. Voor Due Madrigali heeft Hendrik Andriessen zich laten beïnvloeden door de vocale muziek uit de renaissanceperiode, waaronder de
Madrigalen van Luca Marenzio 1553-1599. Een madrigaal is een seculiere overwegend vocale muziekvorm die in de 14e eeuw is ontstaan in Noord-Italië.